Vlaanderen introduceert verplichting energetisch renoveren

10 november 2021

Bericht vanuit Glasgow: energieverslindende bestaande bouw moet worden aangepakt

Verplichte renovatie energieverslindende woningen

Het aangepaste Vlaams Energie-en Klimaatplan, kortweg VEKP, dat onlangs op de Klimaatconferentie van Glasgow 2021 werd voorgesteld, streeft een daling van de broeikasgassen in de niet-ETS sectoren (transport, huishoudens, handel & diensten, landbouw en enkele onderdelen van de sectoren industrie en energie) na van 40% (en dit t.o.v. de uitstoot in 2005).

Eén van de belangrijkste maatregelen om die doelstelling te halen, naast de elektrificatie van het nieuwe wagenpark vanaf 2029, is de renovatieverplichting voor woningen. Wie vanaf 2023 een energieverslindende woning of appartement koopt, d.w.z. met een  energielabel E of slechter (een energieverbruik van meer dan 400 kWh per vierkante meter per jaar), zal het energielabel van de woning binnen de 5 jaar na aankoop moeten opkrikken tot energielabel D. Na de renovatieverplichting voor niet-residentiële gebouwen die in werking treedt vanaf 2022, maakt in 2023 ook de renovatieverplichting voor residentiële woningen haar opwachting.

Financiële ondersteuning

De Confederatie Bouw rekende voor dat een upgrade van een typische woning met energielabel E of F naar energielabel D, een investering in de prijsvork van 26,000 tot 37,000 euro vergt.

Om de verplichte renovatie betaalbaar te houden voor de gezinnen zal het toepassingsgebied van de energielening+ en het renteloos renovatiekrediet vanaf 2023 uitgebreid en versterkt worden:

• niet-energiezuinige woningen die tot label D gerenoveerd worden, zullen ook in aanmerking komen voor een energielening+ of een renteloos renovatiekrediet;
• er zal ook een negatieve rente aangeboden worden bij het renovatiekrediet of de energielening+ vanaf label C en dit gedurende 10 jaar. Deze rentevoet varieert naargelang het label dat bereikt wordt. Op deze manier krijgen de burgers een sterke stimulans om hun woning nog grondiger te renoveren dan het vereiste energielabel D als hun financiële situatie dat toelaat;
• uitbreiding van de bestaande 0%-energielening: volgende aanpassingen aan de bestaande 0%-energielening voor de prioritaire doelgroep (begrensd tot 15,000 euro, max. looptijd 10 jaar) worden voorgesteld:
  • uitbreiding particuliere doelgroep: deze wordt op dezelfde manier gedefinieerd en afgebakend zoals bij MijnVerbouwpremie (MVP), doelgroep 2 en 3.
  • het maximaal ontleningsbedrag wordt verhoogd tot 50.000 euro, teneinde grondigere renovaties mogelijk te maken;
  • de looptijd van de lening wordt verlengd tot maximaal 25 jaar, teneinde de maandelijkse terugbetaling haalbaar te houden.

Stimulering van verwarming zonder fossiele brandstoffen

Een andere opvallende maatregel is het afradend beleid m.b.t. gasaansluitingen:

• vanaf 1 juli 2022 wordt de geplafonneerde aansluitingskost voor aardgas bij nieuwbouw geschrapt. Netbeheerders zullen voor een gasaansluiting vanaf dan dus (veel) meer mogen aanrekenen dan de huidige 250 euro.
• voor stedenbouwkundige aanvragen vanaf 1 januari 2023 komt er een verplichting om minstens met een hybride warmtepomp te werken. Voor je nieuwbouwproject mag je vanaf dan dus niet meer gebruik maken van een gasketel. Op zijn minst een deel van de verwarming moet elektrisch gebeuren via de warmtepomp uit het hybride warmtepompsysteem. Zo'n hybride warmtepomp is in feite een combinatie van een gasketel met een kleine lucht-water warmtepomp. Die kleine warmtepomp zorgt als het niet te koud is buiten (lente, herfst of zachte winter) voor de verwarming, terwijl de gasketel voor de verwarming zorgt tijdens de winter. De redenering achter deze maatregel is dat een hybride warmtepomp nog duurzamer is dan een gascondensatieketel, terwijl ze toch goedkoper is dan een warmtepomp alleen. Bovendien zorgt een hybride warmtepomp niet voor een overbelasting van het elektriciteitsnet tijdens een stevige winterprik.
• Voor (hybride) warmtepompen komen er verhoogde premies:
  • de premie voor een hybride warmtepomp zal stijgen van 800 euro naar 1500 euro.
  • de premie voor een lucht/water warmtepomp zal stijgen van 1500 euro naar 2250 euro.
• Voor stedenbouwkundige vergunningen vanaf 1 januari 2026 zal bij nieuwbouw zowel bij residentiële als bij niet-residentiële gebouwen geen aardgasaansluiting meer mogelijk zijn.
• de Vlaamse overheid denkt eraan om een voordelig distributienettarief voor warmtepompen in te voeren, bijvoorbeeld door gebruik van een afzonderlijke teller.
• voor ondernemingen en niet-residentiële afnemers komt er een aardgasheffing.