Kabinetten Rutte maakten energielabel fraudegevoelig en goedkoop

28 december 2020

Last minute run op doe-het-zelf label zorgt voor 10 jaar vertraging

Bron: NOS / 26-12-2020, redactie VOOA

Vanaf 1 januari is er een nieuwe manier om het energielabel van een huis vast te stellen. Een die meer voldoet aan de Europese afspraken, die Nederland sinds 2012 in zogenaamde ingebrekestellings-procedures bracht en een jaarlijkse boete van ca. 90 miljoen riskeerde aan de Europese Commissie. Dat wat begin deze eeuw als hoeksteen van het energiebesparingsbeleid in de gebouwde omgeving werd gezien, en waarover de Ombudsman vernietigende rapporten schreef vergelijkbaar met de toeslagenaffaire, is verworden tot een speelbal van de politiek, uit angst voor de politieke afrekening bij verkiezingen.

Volgens de nieuwe uitleg van het ministerie van Binnenlandse zaken is deze nieuwe versie een stuk nauwkeuriger dan de versie die enkele jaren heeft gefunctioneerd als verplichting voor huiseigenaren bij de verkoop van een woning. 
Energieadviseurs stellen dat de nieuw versie minder fraudegevoelig is. De Vereniging Eigen Huis (VEH), een organisatie die stelt de belangen van huiseigenaren te behartigen, vindt het nieuwe label te duur en te weinig toevoegen. Een groot deel van de leden van de huiseigenaren interesseert het te weinig hoe eergiezuinig de woning is.

Nu kun je online een energielabel voor je huis aanvragen door vragen te beantwoorden en documenten en foto's te uploaden, die dan door iemand gecontroleerd worden. Maar vanaf 1 januari is dat niet meer toegestaan. Dan moet je een energieadviseur laten langskomen. Die controleert wat voor een isolatie, glas en verwarming je hebt. Op basis daarvan krijgt je huis dan een label dat gaat van G tot A++++. 

Duurder

Het nieuwe energielabel gaat zo'n 100 euro kosten voor een appartement en 200 voor een huis. Dat verwacht althans het kabinet. Andere organisaties denken dat het een stuk duurder wordt, zo rond 250 euro.

De branchevereniging van energieadviseurs vindt dat het nieuwe label voordelen heeft. "Een adviseur op locatie is betrouwbaarder", zegt Isabelle Sternheim van de Federatie van Energieconsultants (Fedec). "We hebben al meegemaakt dat een woning met het oude label verkocht is als zeer energiezuinig, maar dat toch niet blijkt te zijn."

Als je bijvoorbeeld een foto uploadt van één raam met dubbel glas erin, is dat nu nog voldoende bewijs dat je in de hele woning dubbel glas hebt. "Dat is het systeem en kwaadwillenden kunnen daarmee eenvoudig frauderen", zegt Sternheim. "Je kan ook een foto van het dubbel glas van de buren sturen. Wij vinden het belangrijk dat kopers beschermd worden."

Volgens Vereniging Eigen Huis gaat er in de praktijk weinig mis met het oude label. "Er wordt wel gezegd dat het fraudegevoelig is, maar je kan een koper niet voor de gek houden", zegt Hans André de la Porte van VEH. "Als je een te goed label hebt gekregen op basis van foto's van je buurman, dan val je toch onmiddellijk door de mand? Als je een auto verkoopt met een mooie foto van het internet en hij blijkt vol deuken en roest te zitten, dan draait de koper zich ook om."

Een energielabel, oud of nieuw, is verplicht bij de verkoop of verhuur van een huis. Tot eind dit jaar kun je het oude label nog aanvragen, dat is dan nog tien jaar geldig. Veel mensen doen dat nog snel. Begin dit jaar werden er zo'n 20.000 per maand aangevraagd, dat is opgelopen naar meer dan 100.000 in november.

"Wij verwachten begin januari geen roodgloeiende telefoon voor het nieuwe label", zegt Hugo Breuers van ingenieursbureau Breuers & Cobelens. "Veel mensen die de komende tijd hun huis willen verkopen, hebben het eenvoudige label al aangevraagd." Heb je geen label bij verkoop of verhuur, dan kun je een boete krijgen van 170 euro. Dat bedrag gaat volgend jaar mogelijk omhoog.

'Helpt bij verduurzaming'

Breuers is een groot voorstander van het nieuwe label. Het helpt volgens hem bij het verduurzamen van Nederland. "Met het oude label krijgen alle cv-ketels van na 1998 dezelfde score. Daarmee stimuleer je niet dat iemand een betere ketel neemt, er is toch geen onderscheid. Het nieuwe label maakt meer onderscheid. Daarmee stimuleer je de cv-fabrikant om een beter product te maken. Het verschil tussen een iets beter en minder product wordt zo belangrijker."

Vereniging Eigen Huis betwijfelt het nut voor de verduurzaming van Nederland. "Ja, het geeft een indicatie van hoe zuinig een huis is, maar dat doet het goedkope label ook", zegt Hans André de la Porte. "En veel kun je zelf ook constateren, daar heb je het label niet voor nodig. Het geeft ook geen individueel advies over hoe je je woning kan verbeteren, het beschrijft alleen de bestaande woning."

Toch weer online?

Ook de Tweede Kamer had kritiek op de kosten van het nieuwe energielabel. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft daarom toegezegd de prijs in de gaten te houden en te kijken of die omlaag kan. Zo wordt onderzocht of het toch weer digitaal, of met ondersteuning van een energieadviseur op afstand aangevraagd kan worden. Maar of en wanneer dat gaat gebeuren, is nog onduidelijk.