Kabinet kiest voor CO2-heffing en verlaging energiebelasting

13 maart 2019

Politieke druk opgelopen tot grote hoogte door verkeerde presentatie energierekening burger én peilingen Eerste Kamer

Het kabinet wil de energielasten voor burgers verlagen en de industrie meer laten betalen voor de klimaatplannen. Dit heeft premier Rutte gezegd in een reactie op de klimaatrapporten van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Planbureau (CPB).

De twee bureaus hebben uitgerekend wat de gevolgen zijn van de 600 voorstellen over de Nederlandse bijdrage aan het terugdringen van de opwarming van de aarde.

Vertrekken van bedrijven beperkt risico

Het kabinet wil kijken naar een CO2-heffing, een belasting voor bedrijven die veel CO2 uitstoten. Rutte spreekt van een "verstandige" heffing. Voorkomen moet worden dat Nederlandse bedrijven naar het buitenland vertrekken. De opbrengst van de CO2-heffing wordt gebruikt om de industrie te vergroenen, zo staat in een brief van het kabinet. Bij de presentatie van de concept-maatregelen in december was voorzitter Manon Janssen (Industrietafel, werkzaam als CEO bij adviesbureau Ecorys) nog gefrustreerd over het gebrek aan rationaliteit in de politiek,  zo bleek uit een interview van Opinieblad Forum. Overigens blijkt uit de doorrekeningen dat bedrijven 80 procent van hun extra kosten zullen doorberekenen aan de consument.

De belangrijkste punten van kabinet in het kort:

• verlaging van de energiebelasting voor burgers vanaf 2020
• "verstandige" CO2-heffing voor bedrijven;
• einde aan "oversubsidiëring" van nieuwe elektrische auto's;
• meer "ondersteuning" van de tweedehandsmarkt elektrische auto's;
• landbouw levert een "grotere bijdrage" voor extra geld;
• geplande verhoging van vaste lasten voor automobilisten gaat niet door;
• er komt minder CO2-opslag

Reductie broeikasgassen tegen laagste maatschappelijke kosten centraal

Het kabinet wil in 2030 49 procent minder CO2-uitstoot dan in 1990. Dat is ongeveer 48,7 megaton aan broeikasgassen. Het PBL denkt dat met de bestaande plannen een afname tussen de 31 en 52 megaton mogelijk is.

De conclusie van PBL is dat de klimaatdoelen "waarschijnlijk" niet gehaald worden. Het Centraal Planbureau heeft uitgerekend hoeveel de verschillende huishoudens er door deze maatregelen op achteruit kunnen gaan.

Vooral de lagere- en middeninkomens, gepensioneerden en mensen met een uitkering lijken er meer op achteruit te gaan. Ook moeten burgers meer betalen dan het bedrijfsleven. De oppositie in de Tweede Kamer reageerde daar meteen kritisch op.

Video afspelen

02:15

Rutte: lasten burgers compenseren, lasten bedrijven omhoog 

Huishoudens

Rutte erkent dat die verdeling niet goed is en het kabinet zegt nu al de plannen aan te passen. "We willen een eerlijke verdeling." Concreet betekent dit dat huishoudens een derde van de opbrengst van de Opslag Duurzame Energie (ODE) op zich gaan nemen en de bedrijven twee derde van de opbrengsten van die belasting. Dat was fifty-fifty.

Het kabinet was aanvankelijk van plan om de industrie een boete op te leggen bij te vervuilende activiteiten, de zogenoemde bonus-malusregeling. Nu blijkt dat die maatregel te weinig CO2-reductie oplevert. Eind april komt het kabinet met een uitgewerkt plan. (Update eind april: PvdA en Groenlinks hebben een uitgewerkt plan gepresenteerd, het kabinet heeft haar voorstel opgeschoven tot juni).

Commentaar

Onduidelijk is (half maart) echter wat de vormgeving is van de CO2-heffing, en hoe hoog bijvoorbeeld de Opslag Duurzame Energie tot 2030 zal zijn. Het PBL kwam bovendien vooral met 'slechte rapportcijfers' vanwege de hoge mate van vaagheid van vele afspraken. De traagheid van de polder brengt de politieke besluitvorming niet het tempo omhoog, zo kan worden geconcludeerd. Maar het is teleurstellend hoe weinig er van de maatregelen in de gebouwde omgeving wordt gerealiseerd terwijl de doelstelling al meer dan gehalveerd was. Ongetwijfeld is hierover het laatste woord nog niet gesproken.

Bron: NOS 

Commentaar: NRP Spaar het Klimaat