Internationaal Energie Agentschap: maak werk van energietransitie

21 mei 2021

Stop op investeringen in fossiele bronnen nodig vanwege opwarming aarde

IEA: stoppen met nieuwe projecten voor fossiele brandstoffen

Het toonaangevende Internationale Energie Agentschap (IEA) stelt dat er een einde moet komen aan investeringen in nieuwe projecten voor de winning van fossiele brandstoffen. Daarnaast zou de elektriciteitssector tegen het jaar 2040 op nul uitstoot moeten uitkomen, en worden zonne- en windenergie in die sector de belangrijkste bronnen in de wereld. Deze veranderingen gaan volgens het IEA gepaard met de komst van miljoenen nieuwe banen.

Het IEA is vooral bekend van zijn jaarlijkse World Energy Outlook, die analyses en vooruitzichten bevat van de wereldmarkt voor energie. Voor het eerst komt het agentschap nu met een rapport waarin een weg is uitgestippeld naar een energieneutrale wereld in 2050. Het rapport is bedoeld om als input te dienen voor de onderhandelingen op de komende mondiale klimaattop dit najaar in Glasgow.

Het werd gemaakt op verzoek van het Britse voorzitterschap van die top. Volgens directeur Fatih Birol van het IEA staat de wereld voor "misschien wel de grootste uitdaging waar de mensheid ooit mee te maken heeft gehad". Maar, zegt hij, het is wel "onze beste kans om de klimaatverandering aan te pakken en de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad."

Compleet andere energievoorziening

Het rapport schetst een beeld van de toekomst, als de hoeveelheid fossiele brandstoffen fors is teruggebracht. Ook zal meer moeten worden ingezet op energiebesparing. Volgens het IEA is het bemoedigend dat steeds meer landen aankondigen dat ze hun uitstoot drastisch willen terugbrengen en er in 2050 helemaal mee willen stoppen. Maar het ontbreekt nog aan voldoende kennis en begrip van de veranderingen die daarvoor nodig zijn, aldus het rapport.

Over dertig jaar ziet de energievoorziening in de wereld er compleet anders uit dan nu, voorziet het IEA. Er zijn dan twee miljard mensen meer dan nu en de economie is dan twee keer zo groot. Toch zal de wereldwijde vraag naar energie ongeveer 8 procent kleiner kunnen zijn dan nu. Bijna 90 procent van de elektriciteit komt dan uit duurzame bronnen, met name zonne- en windenergie. Die vormen samen naar schatting 70 procent. De rest komt vooral van kernenergie.

Het gebruik van fossiele energiebronnen aardolie, aardgas en steenkool leidt tot CO2-uitstoot. In het rapport van de IEA staat: "De energiesector is de bron van ongeveer driekwart van de uitstoot van broeikasgassen en bevat de sleutel om de ergste gevolgen van klimaatverandering af te wenden."

"De weg van het IEA naar deze betere toekomst brengt een historische golf van schone energie met zich mee en investeringen die miljoenen nieuwe banen creëren en wereldwijde economische groei stimuleren", stelt Birol. Die investeringen zijn omvangrijk. Het IEA becijferde samen met het IMF dat de investeringen in duurzame energie zullen moeten stijgen tot 5000 miljard dollar per jaar in 2030. Dat leidt wereldwijd tot een extra economische groei van 0,4 procentpunt per jaar.

Elk land een eigen strategie

Er zullen nog wel fossiele brandstoffen overblijven, maar die worden vooral gebruikt voor bijvoorbeeld plastics, en in installaties waarbij de CO2 wordt afgevangen en opgeslagen. Het rapport van het agentschap betreft de hele wereld, maar elk land zal zijn eigen strategie moeten ontwikkelingen, zegt Birol, rekening houdend met de eigen omstandigheden.

In de routekaart van het agentschap is erop gerekend dat rijke landen eerder zullen stoppen met de uitstoot van broeikasgassen dan ontwikkelingslanden. Het IEA biedt landen hulp aan bij het maken van hun eigen strategie en de uitvoering ervan.

"Ik verwelkom dit rapport, dat een duidelijke routekaart naar nettonul-emissies bevat", zegt de Britse voorzitter Alok Sharma van de aanstaande klimaattop in een reactie. Het Verenigd Koninkrijk deelt als voorzitter veel van de prioriteiten, stelt hij. Er zal volgens hem nu moeten worden gehandeld om schone technologieën in alle sectoren op te schalen en in het komende decennium steenkool en vervuilende voertuigen uit te faseren.

Bron: NOS, Heleen Ekker

Datum: 18-05-2021

Commentaar: IEA zat er bijna altijd naast als het ging om de voorspellingen van de toekomst van energieproduktie met duurzame energie.

Er is helaas weinig aandacht in de wetenschap voor evaluatie van Energy Outlook-versies. Een uitzondering is de gigantische onderschatting van de ontwikkeling van zonne-stroomproduktie door de IEA. Daar hebben onderzoekers Auke Hoekstra (TUE) en Maarten Steinbuch (TUE) over gepubliceerd. In deze figuur zijn de verwachtingen (tot en met de verwachtingen uit 2017) opgenomen voor de wereldwijd geinstalleerde capaciteit. De reden is de problematische inschatting van de prijzen. Het voorspellen van de prijzen in de toekomst is voor alle scenario's moeilijk, maar het is dus vooral "dikke duim" werk.