Dick Tommel inspireert bedrijven, burgers én politici bij zijn afscheidssymposium

13 januari 2018

Vastgoedsector én burgers dagen gemeenten uit klimaat én portemonnaie te sparen

Op 21 maart worden in bijna alle gemeenten in Nederland nieuwe leden gekozen voor de gemeenteraad. De aardbeving in de Groningse gemeente Loppersum kan de verkiezingscampagnes beïnvloeden. Niet alleen in Groningen, zo blijkt uit de uitspraken van lijsttrekkers van diverse politieke partijen uit het hele land op een symposium in Den Haag over energiebesparing. Eén van de belangrijkste uitdagingen voor de gemeenten is om, na een halve eeuw profijt, om weer “van het gas áf” te komen.  

Marjolein Demmers, directeur van Natuur en Milieu, is ervan overtuigd dat het moet en kan, willen we de afspraken nakomen die wereldwijd zijn gemaakt over het klimaat in Parijs, ruim 2 jaar geleden.

Hans de Jonge, directievoorzitter Brink Groep en vicevoorzitter van het Nationaal Platform voor transformatie en renovatie, NRP: “De inzet van lokale belastingopbrengsten om energiebesparing in gebouwen en woningen te bereiken biedt goede kansen. Zo is het gebruik van de onroerend zaakbelasting als garantiefonds sinds kort, door de koppeling van energie-labels aan de gemeentelijke administratie van gebouwen, technisch mogelijk”.

“Gemeenten zitten midden in het ‘oog van de orkaan’ van de energietransitie en klimaatbeleid”, stelt Ferd Crone, burgemeester van Leeuwarden en voorzitter van de G32, het netwerk van 40 (middel)grote steden. De publieke druk op gemeenten neemt met de dag toe, nu is gebleken dat -in plaats van de 1000 woningen per dag die nodig zijn voor het behalen van “Parijs”, nog geen duizend in vier jaar rigoureus zijn getransformeerd naar een nul-energie-woning.

Frank te Poel, directeur Saint Gobain en 12 ½ jaar geleden initiatiefnemer van ‘Spaar het Klimaat’, themagroep van het NRP, constateert dat Nederland na vele jaren nauwelijks tempo maakt. “Willen we in Nederland de doelstellingen halen die internationaal zijn afgesproken, zijn revolutionaire veranderingen in het energiesysteem én de gebouwde omgeving nodig”, stelt hij. “We hebben de overheid nodig die regie neemt en de markt structuur geeft. Het nieuwe kabinet moet gemeenten experimenteerruimte geven met de gebouw gebonden financiering, want er is verder nauwelijks iets concreets op dit terrein in het regeerakkoord opgenomen”. Tijmen Smit, wethouder in de gemeente Laren, wil de baatbelasting inzetten om een goed aanbod te doen voor koppeling van een lening aan het vastgoedobject. Te Poel: “Burgers steunen soms wel, soms niet, maatregelen die in hun omgeving worden voorgesteld, zoals windmolens voor duurzame elektriciteit. Veel warmte gaat er echter verloren in gebouwen, en ik vraag alle lokale kandidaten voor de gemeenteraden om zich tijdens de campagne uit te spreken tégen verspilling van energie en lokaal maatregelen te nemen.

“In de gebouwde omgeving is het zeker niet eenvoudiger”, stelt Albert de Vries, voormalig PvdA-kamerlid en wethouder van Middelburg. “Sinds de huurwet is gewijzigd om investeringen door de eigenaren beter te laten renderen, is er steeds minder draagvlak van huurders voor energiebesparende renovaties. De minimale 70% instemming wordt lang niet altijd gehaald, of ambitieuze plannen sneuvelen al voordat deze zijn bedacht. Toch moeten we snelheid blijven houden. In plaats van 70% instemmingsrecht vooraf zou het behartigen van de belangen van bewoners beter gediend kunnen worden met een garantie dat het comfort in de woning zal toenemen en de woonlasten niet zullen stijgen” stelt De Vries, die sinds begin van dit jaar Spaar het Klimaat aanvoert.

Het is makkelijker om te roepen dat we van het gas af moeten, dan het te doen, stelt voormalig staatssecretaris Volkshuisvesting en scheidend voorzitter van Spaar het Klimaat, Dick Tommel. “Het omschakelen in de bestaande bouw is veel moeilijker in de praktijk te brengen, dan het klinkt. Dit is een zaak van lange adem. Maar er is ook heel veel hoop dat ik u kan geven, want er zijn tientallen voorbeelden van grote stappen in de innovatie, prijzen én bedrijven die volledig omschakelen. De grootste fondsen ter wereld stappen momenteel uit de fossiele trein. Als ik dat 5 jaar geleden had voorspeld, zou ik voor gek zijn verklaard."

Op 11 januari kwamen politici van CDA, GroenLinks, 50Plus en PvdA uit Culemborg, Leiden, Rotterdam en Gelderland bijeen in debat met Kamerleden Jessica van Eijs (D66) en Frank Wassenberg (PvdD). Op Facebookpagina van Spaar het Klimaat is een volledige registratie te vinden van het symposium. Een paar reacties na afloop treft u hieronder aan.