25 februari 2022
bron: Cobouw / column: Harm Valk
foto: gemeenten die gas kopen direct van Gazprom (donkerblauw). Het lijkt verstandig om Gazprom aan dat contract te houden, en dit niet op te zeggen. zie hier voor een toelichting.
Verzet is zinloos
Het nieuws over de invasie van Rusland in Oekraine verwees de column die ik klaar had staan naar de digitale prullenbak. Een nieuwe oorlog op Europees grondgebied maakt een pleidooi voor zonwering triviaal. Een oud-collega wees me er op dat ik tien jaar geleden al waarschuwde voor onze afhankelijkheid van Rusland voor onze energievoorziening. Helaas heb ik gelijk gekregen.
Omdat het sluiten van de binnenlandse gaswinning niet gelijk op loopt met het afkicken van onze verslaving aan fossiele energie, hebben we onszelf afhankelijk gemaakt van gasleveranties uit Rusland. Dat gaan we nu voelen: de mogelijkheid om sancties op leggen zonder dat we daar zelf last van hebben wordt daarmee uiterst klein. Heeft u Star Trek gekeken? Dan heeft u vast een gevoel bij de zin die bij mij boven kwam drijven: ‘resistance is futile’ ofwel: ‘verzet is zinloos’.
Klopt dat wel? Is verzet zinloos? Ja, maar anders dan u wellicht in eerste instantie begrijpt. Terug naar de energietransitie en de situatie in Nederland. Die energietransitie lijkt belemmerd te worden door verzet op lokale schaal. Spandoeken in weilanden langs de snelwegen: ‘geen zonnepanelen en windmolens’.
Maar wat dan wel? De Noordzee is niet groot genoeg om met windmolens onze energiebehoefte te dekken, kerncentrales duren te lang (en vazalstaat Kazachstan is volgens Wikipedia marktleider in uranium) en massale toepassing van groene waterstof vergroot alleen de behoefte aan hernieuwbare elektriciteit.
Kunnen, nee moeten we toch niet meer kijken naar lokale oplossingen? Dus wel een lokaal warmtenet, wel meer windmolens in het Nederlandse landschap, wel alle daken van die vermaledijde distributiecentra versterken en geschikt maken voor PV, wel buurtbatterijen en zeker niet op de laatste plaats wel energiebesparing. Want alle energie die we niet nodig hebben, hoeven we ook niet op te wekken of in te kopen.
En ja, dat is lastig en ja, dat vraagt inspanning en ja, dat zit soms in de liever-niet-hoek. Maar er is geen andere weg. De eerste lakmoesproef zijn de gemeenteraadsverkiezingen over drie weken. Kiezen we massaal voor nimby-partijen of voor mensen die verantwoordelijkheid willen nemen? Want verzet tegen de energietransitie is zinloos geworden.
Harm Valk, Partner / senior adviseur Nieman Raadgevende Ingenieurs