Debat gemeenteraadsverkiezingen 2022 in teken van vluchtelingen en energieprijzen

6 maart 2022

Coalitie zint op list tegen torenhoge energiefactuur: ook noodwet is optie om tarieven bevriezen

Bronnen: ANP, AD.

Datum: 04-03-22

Lilianne Ploumen (PvdA) en Sophie Hermans (VVD) tijdens de NOS Verkiezingsuitzending op NPO Radio 1. Lilianne Ploumen (PvdA) en Sophie Hermans (VVD) tijdens de NOS Verkiezingsuitzending op NPO Radio 1. © ANP

De energieprijzen zaten al langer in de lift, met de oorlog in Oekraïne gaan tarieven compleet door het dak. Vandaag tikten Europese gasprijzen recordhoogtes aan, daardoor dreigt de energierekening voor miljoenen huishoudens veel hoger uit te vallen en voor lagere inkomensgroepen onbetaalbaar te worden. Het kabinet plakte al een eerste pleister, maar de druk om snel meer te doen neemt toe. 

En ook coalitiepartijen zetten nu de deur open voor rigoureuze ingrepen, zo bleek vanavond tijdens een verkiezingsdebat op NPO Radio1. GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver pleitte ervoor om de ‘prijzennoodwet’ van de plank te halen om de energieprijzen te bevriezen. Zo kan de overheid tarieven maximeren. 

,,Ik hoop echt dat de coalitie kijkt naar de prijzennoodwet, dat kan heel snel. Ik vind het onbestaanbaar dat men hier zegt ‘het duurt nog een paar weken tot we een oplossing hebben'. De energieprijs is nu al twaalf keer zo hoog als een jaar geleden, dat vraagt om direct ingrijpen.” 

VVD-fractieleider Sophie Hermans zette de deur voor die optie open: ,,Al die opties bekijken we. Ik zou dit ook het allerliefst morgen geregeld hebben.” Ook fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie benadrukte dat een spoedige compensatieregeling nodig is, hij sluit ‘geen enkel middel uit'. ,,Ik ben het eens met Klaver dat  het onbestaanbaar is dat we heel lang wachten. We zijn ook al begonnen, er is een noodwet voor de allerarmsten, 800.000 mensen. Maar een extra stap is nodig. Dus ik ben ervoor om opnieuw te kijken of we de energierekening inderdaad veel sneller naar beneden kunnen brengen.”

Eerder suggereerden partijen al om het extra rendement van de Groningse gasopbrengsten - naar schatting al gauw vijf miljard euro meer dan geraamd - als compensatie in te zetten. 

De nood kan hoog worden voor veel gezinnen. Volgens het CBS kan een huishouden met gemiddeld verbruik maandelijks 110,- euro meer kwijt zijn aan gas en licht dan vorig jaar. De tijd die het kabinet wil nemen voor een oplossing - ‘enkele weken’ - duurt veel partijen te lang. 

Dit eerste grote verkiezingsdebat voor de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart werd overschaduwd door de Russische invasie van Oekraïne, de vluchtelingenstroom en dus de hoge energierekening. De fractieleiders van alle partijen in de Tweede Kamer waren uitgenodigd, maar opvallend veel politici lieten verstek gaan ‘om diverse redenen'. Onder meer PVV, Forum, Ja21, Volt, Bij1 en SGP kwamen niet opdagen. 

Lilian Marijnissen (SP), Jan Paternotte (D66), Lilianne Ploumen (PvdA) en Sophie Hermans (VVD) tijdens de NOS Verkiezingsuitzending op NPO Radio 1. Lilian Marijnissen (SP), Jan Paternotte (D66), Lilianne Ploumen (PvdA) en Sophie Hermans (VVD) tijdens de NOS Verkiezingsuitzending op NPO Radio 1. © ANP